Metyldopa

Działanie: 

 Lek hipotensyjny o działaniu

1)    ośrodkowym:

a.    działa jako fałszywy przekaźnik – α-metylonoradrenalina zastępując NA pobudza w OUN receptory α₂ (w mniejszym stopniu α₁ i β)

2)    działaniu obwodowym:

a.    pobudza rec.  α₂  przez co hamuje uwalnianie NA ihamuje ośrodkowe mechanizmy dopaminergiczne

Farmakodynamika:

Po podaniu p.o. ok. 25% przedostaje się do krążenia jako wolna α-metylodopa. W obrębie ścian jelita część substancji podlega przemianie metabolicznej tzw. pierwszego rzędu.
Maks. stężenie lek osiąga w ciągu 2-3 h. t_1/2 wynosi 2 h. Efekt działania preparatu utrzymuje się ok. 12-24 h pomimo szybkiego wchłaniania i krótkiego t_1/2, co można wyjaśnić jego przemianą w aktywne metabolity i przechodzeniem ich do OUN.
Wydalanie leku następuje głównie przez nerki.

Wskazania:

Łagodne i umiarkowane nadciśnienie

1)    Pierwszego rzutu ! – u ciężarnych

2)    Razem z diuretykami u :

a.    Nadciśnienie oporne na leczenie

b.    Nadciśnienie z niewydolnością nerek

Przeciwwskazania:

1)    czynne zapalenie wątroby

2)    niewydolność wątroby

3)    choroba wątroby indukowana metylodopą w wywiadzie

4)    depresja

5)    guz chromochłonny

6)    niedokrwistość hemolityczna z autoagresji

7)    porfiria

8)    zaburzenia seksualne (zaburzenia ejakulacji, ginekomastia, osłabienie libido)

Uwagi praktyczne:

·         Nie należy stosować metyldopy równolegle z inhibitorami MAO.

·         Przed rozpoczęciem leczenia metylodopą w czasie pierwszych 6-7 tyg. i w jego trakcie (co pół roku lub rok) należy wykonać badanie morfologii krwi i bezpośredni odczyn Coombsa. 

Odczyn służący do wykrywania przeciwciał (immunoglobulin) niekompletnych pojawiających się przede wszystkim w schorzeniach immunologicznych krwi, np.: erytroblastozie płodowej, w powikłaniach potransfuzyjnych, w nabytej niedokrwistości hemolitycznej.

Odczyn Coombsa pośredni wykrywa przeciwciała w surowicy matki, bezpośredni - przeciwciała opłaszczające krwinki czerwone noworodka. Obecność przeciwciał anty-Rh w surowicy matki jest dowodem jej uczulenia na czynnik Rh (choroba hemolityczna noworodków).

• ·         Z chwilą wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej na tle immunologicznym należy przerwać leczenie i/lub podać kortykosteroidy.
• ·         W przypadku wystąpienia gorączki o niewyjaśnionej przyczynie lub okresowo w czasie całego leczenia (szczególnie w ciągu pierwszych 6-12 tyg.) należy kontrolować czynność wątroby.
• ·         W razie wystąpienia żółtaczki, gorączki i zaburzeń wątroby należy przerwać leczenie metylodopą.
• ·         Może dawać fałszywie dodatni wynik oznaczeń katecholamin w razie podejrzenia guza chromochłonnego.
• ·         W przypadku podawania metylodopy w dawce 750 mg/d lub większej możliwe jest wystąpienie fałszywie dodatniej reakcji porfobilinogenowej.
• ·         Wskutek retencji płynów mogą wystąpić obrzęki - wskazane podanie diuretyków.
• ·         W przypadku nasilenia się obrzęków lub wystąpienia niewydolności serca należy przerwać leczenie.
• ·         Zachować ostrożność stosując lek u osób z porfirią w wywiadzie rodzinnym
• ·         . Metylodopa może nasilać efekt działania leków podczas znieczulenia ogólnego.

Interakcje: 

1.    Nie stosować równolegle z inhibitorami MAO (ryzyko wystąpienia przełomu nadciśnieniowego).

2.    Osłabienie działania hipotensyjnego metylodopy może wystąpić podczas równoległego stosowania z:

2.1. sympatykomimetykami,

2.2. trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi

2.3. pochodnymi fenotiazyny

2.4. NLPZ

2.5. estrogenami.

3.    Żelazo hamuje wchłanianie preparatu, w ciąży może wystąpić rzucawka wskutek zmniejszenia efektu hipotensyjnego.

4.    Nasilenie działania hipotensyjnego może wystąpić podczas równoległego stosowania z

4.1. lekami hipotensyjnymi

4.2. środkami znieczulającymi.

5.    Równoległe stosowanie z glikozydami naparstnicy może prowadzić do bradykardii i zablokowania węzła zatokowo-przedsionkowego.

6.    Metylodopa może zwiększać toksyczność litu.

7.    Podczas równoległego stosowania z lewodopą może wystąpić osłabienie działania przeciwparkinsonowskiego i nasilenie niepożądanego działania na OUN.

8.    Depresyjne działanie na OUN mogą nasilać również leki działające hamująco na OUN oraz alkohol;

8.1. w trakcie leczenia nie należy spożywać alkoholu

8.2. stosowanie z haloperydolem może skutkować zaburzeniami funkcji poznawczych.

9.    W przypadku przyjmowania leków przeciwzakrzepowych podczas leczenia metylodopą, działanie przeciwzakrzepowe może być nasilone.

10. Równoległe stosowanie metylodopy z bromokryptyną może niekorzystnie wpływać na stężenie prolaktyny.

11. Lek można stosować w skojarzeniu z diuretykami, antagonistami wapnia, inhibitorami ACE, zachowując szczególną ostrożność z β-adrenolitykami.

Działanie niepożądane:
 

1.    senność

2.    zawroty i bóle głowy

3.    osłabienie

4.    przy dużych dawkach (2 g/d) objawy parkinsonizmu

5.    obrzęki

6.    niedociśnienie ortostatyczne

7.    nudności

8.    wymioty

9.    wzdęcia

10. zaparcia

11. biegunka

12. suchość w ustach

13. bolesny lub czarny język

14. zapalenie ślinianek

15. zapalenie trzustki.

Rzadko:

·         depresja

·         zaburzenia widzenia

·         pozapiramidowe zaburzenia ruchowe

·         bradykardia

·         zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo-komorowego

·         zapalenie m. sercwego

·         zwykle przemijające zwiększenie aktywności aminotransferaz

·         Po 3-4 tyg. leczenia może się rozwinąć ostre, a po 2-3 mies. przewlekłe zapalenie wątroby

·         Niedokrwistość hemolityczna

·         fałszywie dodatni bezpośredni odczyn Coombsa

·         małopłytkowość hemolityczna

·         z czasem dodatni test lateksowy lub na komórki LE

·         zwiększenie stężenia prolaktyny (może wystąpić mlekotok)

·         impotencja

·         osłabienie libido

·         bóle stawowe i mięśniowe

·         objawy alergiczne

·         gorączka o niewyjaśnionej przyczynie

·         osutka

Metylodopa upośledza zdolność koncentracji, szczególnie w początkowym okresie stosowania i podczas zmian dawkowania; w przypadku wystąpienia sedacji nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu.

W przypadku przedawkowania leczenie objawowe.

Może być konieczne zastosowanie dializy pozaustrojowej.

Ciąża i laktacja:
 

Kategoria B

·         W II i III trymestrze ciąży nie obserwowano szkodliwego działania na płód ani u noworodka

·         Kontrolować ciśnienie tętnicze noworodka przez 1. dobę po porodzie.

·         Przenika do pokarmu kobiecego.

Dawkowanie:

Dorośli:

·         Początkowo (w ciągu pierwszych 2 dni) 250 mg wieczorem.

·         Co 2. dzień można zwiększać o następne 250 mg, do maks. dawki 2 g/d.

·         Po uzyskaniu pożądanego efektu można dawkę stopniowo zmniejszać o 250 mg co 2. dzień do osiągnięcia dawki podtrzymującej, którą stosuje się w 2-4 daw. podz. U osób w podeszłym wieku zwykle początkowo 125 mg/d. Dzieci: początkowo 10 mg/kg mc. w 2-3 daw. podzielonych.

·         Gdy jest to konieczne, dawkę dobową można zwiększyć maks. do 65 mg/kg mc.

Dawkowanie w przypadku niewydolności nerek powinno być odpowiednio zmniejszone.

Preparaty:

	Nazwa handlowa	Postać	Dawka/skład	Opakowanie	Producent	Cena brutto	Cena po refundacji	Cena w chorobie
Rp	Dopegyt	tabl.	250 mg	50 tabl.	Egis	12.57	3.77	-

Na podstawie notatek z zajęć i indeksu leków MP dostępnego pod adresem  http://indeks.mp.pl/ Zapraszam do komentowania i dodawania uwag, bądź rozszerzania treści.